اثر داروهای مورد استفاده در درمان سرطان بر مغز استخوان و سلولهای خون

مغز استخوان ماده اسفنج مانندی است که داخل استخوانها را پر کرده و شامل سلولهای اولیه خون یا _stem cell_ هستند این سلولهای بنیادی نهایتا منجر به سه نوع متفاوت سلول خونی ( گلبولهای قرمز. گلبولهای سفید و پلاکتها)میشوند. بطور طبیعی سلولهای بنیادی موجود در مغز استخوان تکثیر میشوند به منظور ایجاد سلولهای خونی و همین باعث میشود که میزان طبیعی سلولهای خونی در سیستم خونی در گردش باشد و زمانی که دکتر آزمایش خونblood count را تجویز میکند میخواهد از میزان سلولهای خونی مطلع شود. حال گاهی برخی از داروها که در درمان بیماریها مورد استفاده قرار میگیرند تاثیر قابل توجهی بر میزان سلولهای خونی خواهند گذاشت مخصوصا داروهای مورد استفاده در درمان سرطان.

این داروها با از بین بردن سلولهای در حال رشد و تکثیر میزان تولید سلولهای خونی را کاهش میدهند. داروهایی که در شیمی درمانی و درمانهای بیولوژیکی مورد استفاده قرار میگیرند میزان گلبولهای سفید و قرمز و پلاکتها را کاهش میدهند. معمولا میزان گلبولهای سفید زودتر کاهش پیدا میکند بنابراین وقتی که مغز استخوان گلبولهای سفید نسازد تعدادشان در خون پایین می آید .
گلبولهای سفید قسمتی از سیستم ایمنی بدن هستند که با عفونت‌ها و ... مبارزه میکنند بنابراین وقتی که میزان گلبولهای سفید پایین می آید توانایی بدن در مبارزه با باکتریها. .. کاهش میابد و احتمال عفونت زیاد میشود.

اگر تحت درمان با داروهایی هستید که باعث کاهش گلبولهای سفید میشوند و این درمان بصورت روزانه هست ، میزان گلبولهای سفید پایین خواهند ماند تا پایان دوره درمان.

اگر درمانها مثلا هر سه هفته یکبار هست در اینصورت پایین ترین میزان گلبولهای سفید هفت تا چهارده روز بعد از گرفتن دارو هست و در این صورت بیمار در این دوره ضعیف تر هست و احساس خستگی یا افسردگی میکند. بعد از این زمان دوباره میران گلبولهای سفید بالا میرود .درزمان شیمی درمانی در صورت بروز عفونت حتما باید به پزشک مراجعه شود
علایم عفونت : تب. درد در هنگام ادرار. سرفه تنگی نفس. هرنوع تورم و قرمزی در محل تزریق و سرماخوردگی
اگر میزان گلبولهای سفید خیلی پایین باشد دکتر دارویی تزریق میکند که محرک سلول ساز است و گاهی ادامه شیمی درمانی متوقف میشود
با توجه به اینکه داروهای شیمی درمانی باعث کاهش گلبولهای خونی میشود اما بطور قطع نمیتوان عوارض جانبی را در بیمار پیش بینی کرد چون این عوارض به عوامل زیر بستگی دارد
1. ترکیب داروهای تجویز شده
2. دوز داروها
3. واکنش بدن بیماز